Tanda Sakit Buah Pinggang Kronik dan Akut Serta Rawatannya

Mengikut dapatan data dari Kementerian Kesihatan Malaysia, dicatatkan 40,000 pesakit menghadapi masalah buah pinggang dan menjalani dialisis di negara ini. Lebih 8,000 pesakit baharu disahkan setiap tahun.

Pada jumlah itu juga, sebahagian besar pesakit buah pinggang yang dikesan sudah 90% rosak buah pinggangnya. Apa yang mengejutkan lagi, 30% rakyat Malaysia yang menghidap sakit buah pinggang kronik terdiri daripaada golongan muda di bawah usia 40 tahun.

Ini satu angka yang sangat membimbangkan. Justeru itu, pada artikel kali ini, kami akan berkongsi kepada anda tentang CKD, tanda sakit buah pinggang, gejala, pemeriksaan dan rawatan yang boleh dilakukan untuk mengurangkan risiko penyakit tersebut.

Apa itu sakit buah pinggang?

Penyakit buah pinggang kronik (CKD) merupakan keadaan di mana buah pinggang tidak berfungsi dengan baik untuk beberapa bulan atau lebih.

CKD sering kali berlaku secara perlahan-lahan dan tanpa disedari, sehingga kadang-kala tidak dapat dikesan sehingga ke peringkat yang lebih teruk.

Penyakit ini boleh menyebabkan kerosakan buah pinggang, kehilangan fungsi buah pinggang dan akhirnya kegagalan buah pinggang.

Kegagalan buah pinggang, atau kegagalan ginjal kronik, adalah keadaan di mana buah pinggang telah hilang hampir semua kemampuan mereka untuk membersihkan darah, mengawal tekanan darah, dan menjaga keseimbangan elektrolit dan cecair dalam badan.

Punca kegagalan buah pinggang akut

• Dehidrasi teruk
• Aliran darah rendah, yang mungkin berlaku selepas pembedahan atau kemalangan
• Ubat-ubatan tertentu yang mencetuskan masalah pada buah pinggang (iaitu, keradangan)
• Halangan dalam saluran kencing (iaitu, batu ginjal)
• Hipertensi yang teruk
• Penyakit sistemik yang tidak terkawal (iaitu, penyakit hati, penyakit jantung, dan sebagainya)

Punca kegagalan buah pinggang kronik

Kegagalan buah pinggang kronik sering disebabkan oleh penyakit buah pinggang kronik (CKD), yang biasanya berpunca daripada keadaan kesihatan asas yang perlahan-lahan merosakkan buah pinggang.

Dua sebab yang paling biasa untuk kegagalan buah pinggang daripada penyakit buah pinggang kronik adalah diabetes, terutamanya Jenis 2, dan tekanan darah tinggi.

Tanda sakit buah pinggang akut

• Mengurangkan output air kencing, walaupun terdapat keadaan apabila output air kencing adalah normal.
• Kaki bengkak, buku lali, dan kaki kerana pengekalan cecair
• Kelemahan dan keletihan
• Kekeliruan
• Rasa loya
• Tekanan darah tinggi
• Degupan jantung yang tidak teratur
• Pendarahan dalaman
• Tekanan atau kesakitan di dada
• Sawan atau koma dalam kes-kes yang teruk

Tanda sakit buah pinggang kronik

• Ujian darah yang tidak normal, termasuk diagnosis anemia
• Ujian air kencing yang tidak normal
• Bengkak di muka, tangan, dan kaki
• Sakit kepala
• Tekanan darah tinggi
• Hilang selera makan
• Loya dan muntah
• Rasa logam di dalam mulut
• Penurunan berat badan yang tidak dapat dijelaskan
• Sesak nafas
• Sakit dada
• Lebam mudah
• Warna kulit kuning ke coklat
• Gatal
• Kekejangan otot atau twitches
• Kebas dan sensasi kesegaran
• Tulang lemah yang meningkatkan risiko patah tulang
• Keletihan
• Masalah tidur
• Kekeliruan
• Sawan
• Koma

Diagnosa masalah buah pinggang

Untuk mendiagnosis CKD, doktor akan menjalankan beberapa ujian seperti ujian darah, ujian air kencing, dan ujian pencitraan seperti ultrasound.

Ujian darah akan mengukur tahap kreatinin, yang merupakan bahan buangan yang dibuang oleh buah pinggang. Jika tahap kreatinin tinggi, ini menunjukkan bahawa buah pinggang mungkin tidak berfungsi dengan baik.

Ujian air kencing akan menilai jumlah protein dalam air kencing, yang boleh menunjukkan masalah buah pinggang.

Ujian pencitraan seperti ultrasound boleh membantu doktor mengenal pasti masalah struktur atau halangan dalam buah pinggang.

Tahap kerosakan buah pinggang

• Tahap 1 & 2: Fungsi buah pinggang hanya tinggal 60% (Buah pinggang sudah menunjukkan tanda kerosakan)
• Tahap 3: Fungsi buah pinggang hanya tinggal 59% > 30%
• Tahap 4: Fungsi buah pinggang hanya tinggal 29% > 15% (Anda sudah mula merasakan simptom-simptom buah pinggang rosak dan rawatan segera adalah sangat perlu)
• Tahap 5: Fungsi buah pinggang hanya tinggal 14% atau kuranh (Pada peringkat ini biasanya dialisis adalah perlu kerana fungsi buah pinggang semakin rendah)

Rawatan yang pesakit dapatkan

Rawatan CKD bergantung kepada tahap penyakit, penyebab, dan kesihatan pesakit. Tujuan rawatan adalah untuk mengawal penyakit, mengurangkan gejala, dan mencegah perkembangan penyakit.

Salah satu langkah penting dalam rawatan CKD adalah mengawal tekanan darah. Pesakit mungkin diberi ubat antihipertensi untuk menurunkan tekanan darah dan melindungi buah pinggang.

Selain itu, mengawal gula darah adalah langkah penting bagi pesakit kencing manis yang menghidap CKD. Pengawalan gula darah yang baik boleh membantu melambatkan kemerosotan fungsi buah pinggang.

Pemakanan juga memainkan peranan penting dalam pengurusan CKD. Pesakit mungkin dinasihatkan untuk mengurangkan pengambilan garam, protein, dan kalium dalam diet mereka.

Mengurangkan garam boleh membantu mengawal tekanan darah dan mengurangkan pembengkakan.

Mengurangkan protein, terutama protein haiwan, boleh membantu mengurangkan beban kerja buah pinggang dan melambatkan kemerosotan fungsi buah pinggang.

Pengurangan kalium dalam diet juga penting bagi pesakit CKD, kerana buah pinggang yang rosak mungkin tidak dapat mengeluarkan kalium yang berlebihan dari badan, menyebabkan kadar kalium dalam darah meningkat.

Bantuan perubatan seperti rawatan dialisis dan pembedahan pemindahan buah pinggang juga boleh menjadi pilihan bagi pesakit CKD pada tahap lanjut.

Terdapat dua jenis dialisis: hemodialisis, di mana darah pesakit disalirkan melalui mesin yang bertindak sebagai buah pinggang tiruan untuk membersihkan darah daripada bahan buangan dan cecair berlebihan; dan dialisis peritoneal, di mana cecair dialisis digunakan untuk membersihkan darah melalui perut pesakit.

Pemindahan buah pinggang pula melibatkan pembedahan di mana buah pinggang yang sihat diperoleh dari penderma, sama ada penderma hidup atau penderma yang telah meninggal dunia, dipindahkan kepada pesakit yang memerlukannya.

Pencegahan CKD melibatkan mengawal faktor risiko seperti kencing manis dan tekanan darah tinggi. Untuk mengurangkan risiko mendapat CKD, individu disarankan untuk menjalani gaya hidup yang sihat, termasuk pemakanan seimbang, bersenam secara teratur, berhenti merokok, dan mengawal berat badan.

Pemeriksaan kesihatan secara berkala juga penting untuk mengesan awal CKD dan menjalani rawatan yang sesuai sebelum penyakit itu memburukkan.

Kesimpulan

Kesimpulannya, penyakit buah pinggang kronik adalah keadaan yang serius yang boleh mengakibatkan kegagalan buah pinggang dan komplikasi lain jika tidak dirawat.

Dengan mengenali gejala, tanda sakit buah pinggang, dan cara mencegah serta merawat penyakit ini, kita boleh mengurangkan risiko yang dihadapi dan meningkatkan kualiti hidup pesakit CKD.

Rujukan:

1. Chronic Kidney Disease (CKD). National Kidney Foundation
2. Gejala Penyakit Buah Pinggang. My Buah Pinggang
3. Kegagalan Buah Pinggang dan Kesan Terhadap kehidupan Sosial Pesakit. My Health