Tonsil Bengkak (Tonsilitis), Apakah Simptom, Punca dan Rawatan?

Tonsil adalah organ kecil yang terletak di belakang kerongkongg serta memainkan peranan yang sangat penting sebagai salah satu organ dalam sistem limfatik tubuh badan manusia.

Untuk pengetahuan anda, ia berfungsi untuk mencegah benda asing dan mikrob terutama virus atau bakteria daripada masuk ke dalam organ utama seperti paru-paru yang membawa masalah pada sistem pernafasan.

Namun begitu di samping manfaatnya itu, ia juga boleh memberi kesan kepada kesihatan kita apabila tonsil bengkak atau nama lainnya adalah tonsilitis.

Artikel pada kali ini kami akan berkongsi kepada anda mengenai masalah tonsil bengkak beserta dengan gejala yang biasa berlaku, punca ia terjadi, dan rawatan yang sesuai didapatkan untuk membantu melegakan kesakitan.

Apa itu masalah tonsil bengkak (Tonsilitis)?

Tonsilitis atau tonsil bengkak merujuk kepada keradangan tonsil, yang merupakan tisu limfoid bulat yang terletak di bahagian belakang tekak.

Tonsil berfungsi sebagai barisan pertahanan dalam sistem imun badan untuk melawan bakteria dan virus yang mungkin mencetuskan jangkitan.

Masalah tonsil bengkak ini boleh disebabkan oleh virus, bakteria atau faktor-faktor lain, dan boleh menjangkau individu dari pelbagai peringkat umur.

Jenis-jenis tonsil

Tonsil yang terletak di bahagian kerongkong sebenarnya tersusun dalam bentuk bulatan dan dikenali sebagai “Waldeyer’s Ring”. Ia terbahagi kepada beberapa jenis iaitu:

1. Tonsil pharyngeal

Dikenali sebagai “adenoid” dan terletak berhampiran pembukaan rongga hidung ke dalam bahagian tekak. Apabila tonsil ini membesar, ia boleh menganggu pernafasan.

2. Tonsil tubal

Terletak berhampiran dengan pembukaan saluran yang bersambungan dengan bahagian tengah telinga ke dalam nasopharynx.

3. Tonsil palatine

Muncul berpasangan, berbentuk bujur dan terletak di dinding sisi kerongkong berhampiran pembukaan rongga mulut ke dalam tekak.

4. Tonsil lingual

Terletak pada permukaan belakang lidah dan juga berhampiran pembukaan rongga mulut ke dalam tekak.

Simptom tonsilitis

Tonsilitis boleh menyebabkan pelbagai simptom, termasuk:

1. Sakit tekak yang teruk, terutamanya semasa menelan
2. Suara serak atau hilang
3. Sakit kepala
4. Demam dan menggigil
5. Sakit otot
6. Keletihan dan kelemahan
7. Nyeri di leher dan rahang
8. Kelenjar limfa yang bengkak di leher
9. Tonsil yang merah dan bengkak
10. Bintik-bintik putih atau kuning pada tonsil

Kanak-kanak yang mengalami tonsilitis mungkin juga menunjukkan simptom tambahan seperti muntah, sakit perut, dan kehilangan selera makan.

Jika anda atau anak anda mengalami simptom-simptom ini, adalah penting untuk mendapatkan nasihat perubatan.

Sebab tonsilitis

Terdapat beberapa sebab yang boleh menyebabkan tonsilitis, antaranya:

1. Jangkitan virus

Virus merupakan penyebab utama tonsilitis. Virus yang biasa termasuk virus rhinovirus, coronavirus, adenovirus, dan virus Epstein-Barr, yang juga menyebabkan mononucleosis berjangkit.

2. Jangkitan bakteria

Jangkitan bakteria yang paling biasa disebabkan oleh bakteria Streptococcus pyogenes (streptokokus grup A), yang juga menyebabkan penyakit strep tekak.

Faktor risiko tonsilitis

Walaupun sesiapa sahaja boleh mengalami tonsilitis, terdapat beberapa faktor risiko yang mungkin meningkatkan kebarangkalian mendapat penyakit ini:

1. Umur

Tonsilitis lebih kerap berlaku pada kanak-kanak berumur 5 hingga 15 tahun, walaupun ia boleh menjangkau individu pada peringkat umur yang lain.

2. Pendedahan kepada jangkitan

Kanak-kanak yang menghadiri sekolah atau pusat jagaan kanak-kanak lebih cenderung untuk terdedah kepada bakteria dan virus yang boleh menyebabkan tonsilitis.

3. Musim

Tonsilitis lebih kerap berlaku pada musim luruh dan musim sejuk, apabila jangkitan saluran pernafasan atas lebih biasa.

Cara mencegah tonsilitis

Untuk mengurangkan risiko tonsilitis, anda boleh mengambil langkah-langkah pencegahan berikut:

1. Elakkan kontak rapat dengan individu yang mengalami jangkitan tekak atau demam.
2. Cuci tangan dengan kerap menggunakan air dan sabun, terutama sebelum makan dan selepas menggunakan tandas.
3. Elakkan berkongsi makanan, minuman, atau peralatan makan dengan orang lain, terutamanya jika mereka sakit.
4. Tutup mulut dan hidung semasa batuk atau bersin, gunakan tisu atau lengan bawah anda untuk mengurangkan penyebaran kuman.
5. Pastikan anak-anak menerima vaksin yang sesuai, seperti vaksin MMR (measles, mumps, rubella) dan vaksin meningitis, untuk mengurangkan risiko jangkitan yang boleh menyebabkan tonsilitis.

Rawatan untuk pesakit tonsilitis

Rawatan tonsilitis bergantung kepada punca dan keparahan simptom. Rawatan mungkin termasuk:

1. Rawatan perubatan

Jika tonsilitis disebabkan oleh bakteria, doktor mungkin akan menetapkan antibiotik.

Penting untuk menghabiskan keseluruhan preskripsi antibiotik walaupun simptom sudah hilang, kerana ini akan membantu mencegah tonsilitis berulang atau komplikasi yang lebih serius.

Jika tonsilitis disebabkan oleh virus, rawatan akan menumpukan pada mengurangkan simptom dan menjaga tubuh sihat semasa sistem imun melawan jangkitan.

2. Ubat-ubatan

Ubat-ubatan seperti paracetamol dan ibuprofen boleh membantu mengurangkan demam, sakit kepala, dan sakit otot.

Pastikan untuk mengikuti arahan penggunaan ubat dan berunding dengan doktor sebelum memberi ubat kepada kanak-kanak.

3. Teknik rawatan di rumah

Minum banyak air, berehat yang cukup, dan menghisap lozenges sakit tekak boleh membantu meringankan simptom tonsilitis.

Penggunaan pelembap udara dan menghirup stim air panas juga boleh membantu melegakan sakit tekak dan hidung tersumbat

4. Pembedahan

Dalam kes yang jarang berlaku, tonsilektomi (pembedahan untuk mengeluarkan tonsil) mungkin diperlukan jika tonsilitis berulang atau menyebabkan komplikasi serius, seperti apnea tidur obstruktif atau abses peritonsillar.

Segera berjumpa dengan doktor jika anda mengalami simptom tonsilitis yang berpanjangan atau bertambah teruk, atau jika anda mengalami kesulitan bernafas, menelan, atau kehilangan berat badan yang tidak dapat dijelaskan.

Kesimpulan

Tonsilitis adalah penyakit yang boleh menyebabkan ketidakselesaan yang ketara, tetapi dengan rawatan yang tepat dan langkah-langkah pencegahan, ia boleh diatasi dan dicegah.

Jika anda mengalami simptom tonsilitis, berundinglah dengan doktor anda untuk mendapatkan rawatan yang sesuai.

Rujukan:

1. Tonsillitis. Mayo Clinic
2. Radang Tonsil. My Health
3. Everything You Need to Know About Tonsillitis. Healthline